ĐỘ PH CỦA NƯỚC SINH HOẠT

Theo Quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sinh hoạt của Bộ Y tế ban hành (QCVN 02-2009), độ pH của nước sinh hoạt là 6-8,5.

Độ pH không như một số chỉ tiêu khác trong nước sinh hoạt là phải thấp hơn hay
cao hơn một giá trị nào đó mà phải nằm trong khoảng 6-8,5; chất lượng nước
không đạt theo QCVN 02-2009 (về chỉ tiêu pH) nghĩa là pH thấp hơn 6 hoặc cao
hơn 8,5.

Nguồn nước có pH > 7 thường chứa nhiều ion nhóm carbonate và bicarbonate (do
chảy qua nhiều tầng đất đá). Nguồn nước có pH < 7 thường chứa nhiều ion gốc
axit.

Ngoài việc pH thấp có thể gây hư men răng, chưa có bằng chứng cụ thể nào liên
quan giữa độ pH và sức khỏe của người sử dụng. Trong nước uống, pH hầu như rất
ít ảnh hưởng tới sức khoẻ, trừ khi cho trẻ nhỏ uống trực tiếp, trong thời gian
tương đối dài (ảnh hưởng đến hệ men tiêu hoá). Tuy nhiên tính a xít (hay tính
ăn mòn) của nước có thể làm gia tăng các ion kim loại từ các vật chứa, gián
tiếp ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ.

Theo Quy chuẩn, pH của nước sử dụng cho sinh hoạt là 6,0–8,5 và của nước uống
là 6,5 – 8,5. Tuy nhiên, các loại nước ngọt có gas có độ pH từ 2,0 – 4,0. Các
loại thực phẩm thường có pH = 2,9 – 3,3. Giá trị pH của nước có liên quan đến
tính ăn mòn thiết bị, đường ống dẫn nước và dụng cụ chứa nước. Đặc biệt, trong
môi trường pH thấp, khả năng khử trùng của Clo sẽ mạnh hơn. Tuy nhiên, khi pH
> 8,5 nếu trong nước có hợp chất hữu cơ thì việc khử trùng bằng Clo dễ tạo
thành hợp chất trihalomethane gây ung thư.

Để đưa giá trị pH trong nước sinh hoạt về mức cho phép bạn nên tìm hiểu kỹ hơn
về công nghệ xử lý nước dùng cho sinh hoạt (nước máy). Nguyên tắc cơ bản là khi
pH thấp thì chêm kiềm và khi pH cao thì chêm axit.. Tuy nhiên, do là nước sinh
hoạt nên khi điều chỉnh pH sẽ ảnh hưởng đến một số chỉ tiêu khác như độ cứng
của nước.

Điều chỉnh pH

Bộ lọc trung hoà pH: Nếu pH không quá thấp, có thể dùng các bộ lọc có vật liệu
chính là Calcite (từ đá vôi) hoặc magnesia (magnesium oxide) để nâng pH. Bộ lọc
kiểu này có khả năng lọc cặn nên cần thường xuyên rửa ngược, tránh gây tắc
nghẽn. Các vật liệu trong bộ lọc tan từ từ và hao hụt dần. Vì thế nên thường
xuyên kiểm tra và bổ sung định kỳ. Phương pháp này thường làm tăng lượng can xi
và làm cho nước bị cứng hơn. Do đó cần theo dõi độ cứng để có phương pháp điều
chỉnh thích hợp. Nếu độ cứng quá cao, lại cần phải làm mềm. Muốn vật liệu sử
dụng lâu bền hơn, nên trang bị thêm lọc cặn thô phía trước.

Điều chỉnh pH bằng hoá chất

Dùng bơm định lượng hoá chất: Với quy mô lớn hoặc khi pH quá thấp, dùng bơm
định lượng để châm soda hoặc hỗn hợp Soda và Hypochlorite. Việc điều chỉnh bơm
sẽ được tính toán dựa trên thực tế, cân đối giữa các tham số: lưu lượng bơm, độ
pH, nồng độ dung dịch hoá chất để đảm bảo pH tăng vừa đủ. Khi nguồn nước bị ô
nhiễm sắt hoặc nhiễm khuẩn, việc điều chỉnh nồng độ dung dịch soda,
hypochlorite sẽ phức tạp hơn. Trong một số trường hợp, có thể sẽ dùng Kali để
nâng pH, nhưng phải tính toán kỹ lưỡng để không gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ.